16 พฤษภาคม 2568
เป็นคนดี มีความรู้ เป็นประโยชน์ต่อผู้อื่น
กว่า 40 ปีแห่งวัฒนธรรมพนักงานบางจากฯ ที่ยืนหยัดเพื่อสร้างความยั่งยืน
จากงานด้านความปลอดภัย ต่อยอดสู่อาสากู้ภัย
“ผมเป็นอาสาสมัครกู้ภัยของมูลนิธิร่วมกตัญญูมา 10 ปีได้แล้ว เริ่มจากปี 2558 ผมมีเพื่อนที่รู้จักกันเป็นอาสาฯ และผมมีความสนใจในเรื่องนี้พอดี ก็เลยลองทำดู ตอนไปเจอเคสช่วงแรก ๆ ยังไม่มีความรู้ ยังไม่สามารถช่วยใครได้ เหมือนไปดูงานมากกว่า การเป็นอาสาสมัครกู้ภัย มีใจอย่างเดียวไม่พอ ต้องมีความรู้ เพื่อไม่ให้เรากลายเป็นผู้ประสบภัยเสียเอง” คุณบอล ภาณุพงศ์ สุขสวัสดิ์ พนักงานส่วนบริหารความมั่นคง ความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อม บริษัท บางจาก คอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน) กล่าวถึงจุดเริ่มต้นของการทำงานอาสาสมัครกู้ภัย ด้วยการใช้ช่วงเวลาระหว่าง “ออกกะ” หรือนอกเวลาปฏิบัติงานในหน้าที่ ที่โรงกลั่นน้ำมันบางจาก พระโขนง
ในเวลาใกล้เคียงกัน เขาได้ย้ายมารับผิดชอบงานด้านความปลอดภัย ได้รับการอบรมด้านต่าง ๆ ตั้งแต่ ดับเพลิง กู้ชีพ กู้ภัย และปฐมพยาบาลเบื้องต้น ซึ่งตรงกับความชอบ ทำให้มีทักษะพร้อมลงพื้นที่อย่างปลอดภัย และเข้าใจสถานการณ์ได้ลึกซึ้งขึ้น คุณบอลกล่าวว่า “ยิ่งรู้เยอะก็ยิ่งช่วยได้มาก และปลอดภัยมากขึ้นทั้งตัวผมเองและคนอื่น”
“หลายคนมีใจอยากเป็นอาสาฯ แต่ขาดทั้งความรู้และทุน อย่างชุดดับเพลิงดี ๆ ก็ราคาสูง บางคนต้องใช้ของมือสอง ที่อาจเสื่อมสภาพหรือหมดอายุแล้ว ถ้าไม่รู้วิธีตรวจหรือใช้อุปกรณ์อย่างถูกต้อง เช่นถังอัดอากาศ (SCBA) อาจไม่ได้ช่วยเรา แต่กลายเป็นอันตรายกับเราแทน ไม่มีอะไรสำคัญไปกว่าความรู้ครับ”
เปลี่ยนเวลาว่างให้มีคุณค่า
“งานอาสาฯ เหตุไม่ได้เกิดตลอดเวลา เราออกไปตอนว่าง ไม่มีเหตุผมก็นอนในรถ คอยฟังวิทยุ” เขาเล่าว่า จากคนที่ใช้วันหยุดไปกับการดูทีวีเฉย ๆ วันนี้ได้ทำสิ่งที่มีคุณค่าและช่วยชีวิตคนมานับไม่ถ้วน “บางคนที่เราช่วยไว้ อาจเป็นหัวหน้าครอบครัว นั่นหมายถึงเราช่วยทั้งครอบครัวเขา ผมทำงานอาสาฯ มา 10 ปี เห็นชัดว่าเราช่วยเติมเต็มสิ่งที่สังคมยังขาด อาสาฯ หลายคนมีความรู้ไม่แพ้เจ้าหน้าที่ บางทีรัฐสอนเอกชน เอกชนก็กลับมาเป็นครูให้รัฐ สุดท้ายก็กลายเป็นเครือข่ายที่ทำงานร่วมกันได้จริง ๆ ไม่ว่าเจอใครในที่เกิดเหตุก็เหมือนพี่น้องกันหมดครับ”
ส่งต่อแรงบันดาลใจ
“บางครั้งเราอาจไม่ต้องออกไปทำงานอาสาสมัครกู้ภัย แต่ถ้าเรามีความรู้เรื่องนี้ เราอาจไปสอนหรือให้ความรู้คนอื่นให้สามารถช่วยเหลือผู้คนในสังคมต่อได้ อย่างการที่ทีมงานด้านความปลอดภัย ของโรงกลั่น บางจากพระโขนง (พี่ตั้งใจไม่เรียกเต็มว่า โรงกลั่นน้ำมันบางจาก พระโขนง นะ เพราะเป็นบทสัมภาษณ์) ออกไปให้ความรู้ตามโรงเรียนหรือชุมชนในเรื่องการดับเพลิงขั้นต้น การอพยพ หนีไฟ การปฐมพยาบาลเบื้องต้น การทำ CPR ผมมองว่าเท่านี้มันก็คือการส่งต่อแล้ว สิ่งที่เราทำให้คนรอบตัวเห็น อยู่ตลอด สุดท้ายเขาจะซึมซับ ลูกผม 11 ขวบกับ 7 ขวบ ไม่กลัวเลือด ไม่กลัวผู้บาดเจ็บ และรู้ว่าพ่อเขาทำสิ่งที่มีประโยชน์ เขาภูมิใจ”
คุณค่าเริ่มที่การกระทำ
“มีครั้งนึงผมไปรับลูกที่โรงเรียนแล้วเจออุบัติเหตุ ผู้ชายรถล้ม มีเด็กซ้อนมาด้วย เราก็ลงไปช่วย ซึ่งเด็กผู้หญิงที่มากับมอเตอร์ไซค์คันนั้นเป็นเพื่อนของลูกสาว ซึ่งลูกก็มาบอกว่าเพื่อนฝากขอบคุณไปช่วยเขา ลูกมีความรู้สึกว่าสิ่งที่เราทำอยู่มันมีประโยชน์ เหมือนเป็นแรงบันดาลใจให้เขา สักวันถ้าผมป่วย ลูกก็อาจช่วยผมได้เช่นกัน เพราะเขามีความรู้”
ผมมองว่าการปลูกฝังค่านิยมที่ดีควรเริ่มจากที่ตัวเราก่อน เราทำให้เป็นตัวอย่าง ทำจริงจัง ไม่ใช่เพียงแค่คำพูด จากนั้นก็จะค่อย ๆ ขยายไปสู่คนรอบข้าง ครอบครัว เพื่อนร่วมงาน ในกลุ่มในชุมชน แล้วพอทำซ้ำ ๆ สุดท้ายก็จะกลายเป็นวัฒนธรรมของตัวเอง”
“เป็นคนดี มีความรู้ เป็นประโยชน์ต่อผู้อื่น” วัฒนธรรมพนักงานของบางจากฯ ที่ยืนหยัดมากว่า 40 ปี” ผมเข้าทำงานที่บางจากฯ ครั้งแรกปี 2549 วัฒนธรรมองค์กรของบางจากฯ ชัดเจนมาก คือ พัฒนาธุรกิจอย่างยั่งยืนไปกับสิ่งแวดล้อมและสังคม (ปรับเป็น “พัฒนานวัตกรรมธุรกิจอย่างยั่งยืนไปกับสิ่งแวดล้อมและสังคม” ในปัจจุบัน) และมีอีกคำที่จำได้ตั้งแต่แรกเลยคือ ชุมชนอยู่ได้ บางจากก็อยู่ได้ เพราะเราเป็นโรงกลั่นแห่งเดียวที่อยู่ในกรุงเทพฯ ถ้าชุมชนไม่เอา เราก็อยู่ไม่ได้ เพราะฉะนั้นเราก็ต้องเป็นส่วนหนึ่งของสังคมด้วย
แล้วเราจะมีเสื้อที่มีวัฒนธรรมพนักงานเขียนอยู่ด้านหลังเลย คือ “เป็นคนดี มีความรู้ เป็นประโยชน์ต่อผู้อื่น” ปฐมนิเทศอะไรก็จะมีคำนี้ตลอด เป็นประโยคสั้นๆ ที่มีความหมาย ผมมองว่ามันเป็นรากฐานของสังคมเลยนะ เป็นคนดีนั้นดีต่อสังคมแล้ว แต่ถ้าเรามีความรู้ เอาความรู้ไปช่วยเหลือสังคมต่อได้ มันจะเกิดประโยชน์สูงสุดมากเลย เราทำกิจกรรมชุมชนสัมพันธ์เยอะมาก คำว่า CSR ของบางจากฯ คือการทำกิจกรรมเพื่อสังคมที่ทุกคนไปแบบไม่ได้ถูกบังคับให้ไป ไปแล้วมีความสุข แล้วผู้บริหารเป็นคนนำไปทุกครั้ง เป็นวัฒนธรรมดี ๆ ที่อยากให้รักษาเอาไว้ครับ”
ผลแห่งการลงมือทำอย่างต่อเนื่อง ยืนหยัดในการ “เป็นคนดี มีความรู้ เป็นประโยชน์ต่อผู้อื่น” คุณบอลจึงได้รับการคัดเลือกเป็น “ที่สุดของความดี” จากโครงการ “50 ครอบครัว 50 ความดี” ด้วยการลงคะแนนจากเพื่อนพนักงานทั้งองค์กร จากเรื่องราวของการทำความดีที่พนักงานส่งเข้าร่วมโครงการกว่า 100 ครอบครัว ในงานวันครบรอบการก่อตั้งบริษัทฯ 8 พฤศจิกายน 2567 ฉลองครบรอบ 40 ปีบางจากฯ ก้าวสู่ทศวรรษที่ 5
